Als je ooit door de straten van Rome dwaalt, is het bijna onmogelijk om de stempel van een van de meest invloedrijke kunstenaars van de stad – Gian Lorenzo Bernini – te missen. Zijn werken zijn verspreid over de hele stad, waardoor het een levend museum van zijn genialiteit is. Of je nu een kunstliefhebber, een geschiedenisliefhebber of gewoon een nieuwsgierige reiziger bent, de meesterwerken van Bernini zijn een must-see. Laten we een reis maken door Rome en enkele van Bernini’s meest adembenemende werken verkennen.
Bernini’s architectonische wonderen
Bernini’s invloed strekt zich verder uit dan beeldhouwkunst; hij heeft ook zijn stempel gedrukt op de architectuur van Rome. Een van de meest iconische voorbeelden is het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad. Ontworpen door Bernini, omarmen de colonnades bezoekers op een warme, welkome manier en leiden hen naar de grandeur van de Sint-Pietersbasiliek. De elliptische vorm van het plein is zowel functioneel als symbolisch en creëert een gevoel van eenheid en inclusiviteit.
Een ander architectonisch juweeltje is de kerk van S. Andrea al Quirinale, gelegen aan Via del Quirinale 30. Deze kleine maar prachtige kerk is een bewijs van Bernini’s vermogen om architectuur en beeldhouwkunst naadloos te combineren. Het interieur van de kerk is een visueel feest, met zijn ovale koepel en weelderige decoraties.
Mis de gevel van de kerk van S. Bibiana aan Via Giovanni Giolitti 154 niet. Dit is een van Bernini’s vroegere werken en toont zijn vaardigheid in het creëren van dynamische en expressieve figuren. Het ontwerp van de gevel is een voorbode van zijn latere, meer uitgebreide creaties.
Palazzo Montecitorio, dat nu het Italiaanse parlement huisvest, is een andere opmerkelijke structuur. Bernini werd aanvankelijk gevraagd om de gevel te ontwerpen, hoewel het gebouw later door andere architecten werd aangepast. Toch is Bernini’s invloed duidelijk in de grootse, barokke stijl.
Een ander architectonisch wonder is Palazzo Chigi-Odescalchi, gelegen aan Piazza SS. Apostoli. Dit palazzo toont Bernini’s vermogen om harmonieuze proporties en ingewikkelde details te creëren. Het gebouw is een uitstekend voorbeeld van barokke residentiële architectuur.
Palazzo Barberini aan Via delle Quattro Fontane 13 is een must-visit voor kunstliefhebbers. Dit grootse paleis, mede ontworpen door Bernini en zijn rivaal Borromini, herbergt nu de Nationale Galerie voor Oude Kunst. Het gebouw zelf is een meesterwerk, met zijn elegante gevel en majestueuze trap.
Tenslotte is de Scala Regia in het Apostolisch Paleis op het Sint-Pietersplein een wonder van perspectief. Deze grootse trap is ontworpen om indruk te maken en bezoekers te begeleiden naar het binnenste heiligdom van het Vaticaan. Bernini’s slimme gebruik van optische illusie maakt de trap langer en majestueuzer lijken dan hij in werkelijkheid is.
Bernini’s monumenten: getuigenissen van zijn vaardigheid
In de Sint-Pietersbasiliek vind je verschillende meesterwerken van Bernini. Een van de belangrijkste is het Baldakijn, een groot bronzen baldakijn boven het hoofdaltaar. Deze monumentale structuur is zowel een functioneel als symbolisch middelpunt van de basiliek.
Bernini creëerde ook het graf van Urbanus VIII en het graf van Alexander VII, beide gelegen in de Sint-Pietersbasiliek. Deze graven zijn niet alleen gedenktekens, maar ook ingewikkelde kunstwerken die Bernini’s vaardigheid tonen in het combineren van beeldhouwkunst, architectuur en symboliek.
Net buiten de basiliek, op Piazza della Minerva, staat de Olifant en Obelisk. Dit eigenzinnige monument toont een oude Egyptische obelisk ondersteund door een speelse, maar stevige olifant. Het is een heerlijk voorbeeld van Bernini’s vermogen om humor en kunst te combineren.
De Cornaro-kapel in de kerk van S. Maria della Vittoria aan Via XX Settembre 17 is de thuisbasis van een van Bernini’s beroemdste werken, de Extase van Sint-Theresia. Deze dramatische sculptuur vangt een moment van goddelijke openbaring met ongelooflijke realisme en emotie.
In de Heilig Sacrament Kapel van de Sint-Pietersbasiliek vind je het Tabernakel, een ander meesterwerk van Bernini. Dit ingewikkelde werk is een prachtig voorbeeld van zijn vermogen om heilige kunst te creëren die ontzag en eerbied inspireert.
De Raimondi-kapel in de kerk van S. Pietro in Montorio op de Janiculum-heuvel is een andere verborgen parel. Deze kapel bevat prachtige reliëfs en sculpturen die Bernini’s meesterschap in verhalende en gedetailleerde kunst tonen.
In de kerk van S. Francesco a Ripa herbergt de Altieri-kapel een ander meesterwerk van Bernini, de Zalige Ludovica Albertoni. Deze sculptuur vangt de heilige in een moment van spirituele extase, met een niveau van detail dat het figuur tot leven brengt.
Bernini’s fonteinen: waar water kunst ontmoet
Rome staat bekend om zijn fonteinen, en Bernini ontwierp enkele van de meest iconische. De Fontein van de Vier Rivieren op Piazza Navona is misschien wel de bekendste. Deze grootse fontein toont vier riviergoden die de belangrijkste rivieren van de vier toen bekende continenten vertegenwoordigen. Elk figuur is ingewikkeld gedetailleerd en dynamisch geposeerd, wat een gevoel van beweging en vitaliteit creëert.
Ook op Piazza Navona vind je de Fontein van de Moor. Hoewel het oorspronkelijke ontwerp van Giacomo della Porta was, voegde Bernini later de centrale figuur van de Moor toe die met een dolfijn worstelt, waardoor de dynamische compositie van de fontein werd verbeterd.
Op Piazza Barberini ontwierp Bernini twee fonteinen: de Fontana del Tritone en de Fontana delle Api. De Fontana del Tritone toont een gespierde Triton die in een schelp blaast, terwijl de Fontana delle Api een kleinere, meer speelse fontein is versierd met bijen, het symbool van de Barberini-familie.
Aan de voet van de Spaanse Trappen op Piazza di Spagna vind je de Fontana della Barcaccia. Deze fontein, die Bernini mogelijk samen met zijn vader Pietro ontwierp, toont een half gezonken boot, geïnspireerd door een overstroming die ooit het plein onder water zette.
Bernini’s sculpturen: de menselijke geest vastleggen
Bernini’s sculpturen zijn verspreid over Rome, elk een getuigenis van zijn buitengewone talent. In de kerk van S. Andrea delle Fratte kun je de Engel met Doornenkroon zien, een prachtig en aangrijpend werk dat de delicate trekken en vloeiende gewaden van de engel vastlegt.
In de kerk van S. Francesco a Ripa is de Zalige Ludovica Albertoni een ander voorbeeld van Bernini’s vermogen om intense emotie in marmer vast te leggen. De sculptuur toont de heilige in een moment van spirituele extase, met ingewikkelde details die het figuur tot leven brengen.
Het Museum voor Heilige Kunst in S. Giovanni de’ Fiorentini huisvest de Buste van Antonio Cepparelli. Deze portretbuste toont Bernini’s vaardigheid in het vastleggen van de persoonlijkheid en het karakter van zijn onderwerpen.
In de basiliek van S. Lorenzo in Lucina vind je de Bustes van Antonio Coppola en Gabriele Fonseca. Deze werken zijn opmerkelijk vanwege hun levensechte details en expressieve kenmerken.
Een van Bernini’s beroemdste portretbustes is de Buste van Innocentius X, gelegen in de Galleria Doria Pamphilj. Er zijn twee versies van deze buste, elk de strenge en imposante aanwezigheid van de paus vastleggend.
De basiliek van S. Sebastiano herbergt de Buste van de Verlosser, hoewel er enige discussie is of het origineel daadwerkelijk deel uitmaakt van de collectie van het Chrysler Museum in Norfolk, VS. Ongeacht de locatie is deze buste een krachtige en ontroerende weergave van Christus.
De Spaanse ambassade bij de Heilige Stoel aan Piazza di Spagna 57 huisvest de Bustes van de Zalige Ziel en de Verdoemde Ziel. Deze contrasterende werken tonen twee extreme toestanden van zijn, wat Bernini’s vermogen aantoont om een breed scala aan emoties uit te drukken.
In de kerk van S. Maria della Vittoria is de Extase van Sint-Theresia misschien wel Bernini’s beroemdste sculptuur. Dit werk vangt een moment van goddelijke openbaring met ongelooflijke realisme en emotie, waardoor het een meesterwerk van barokke kunst is.
Het portiek van de Sint-Pietersbasiliek is de thuisbasis van het ruiterstandbeeld van Constantijn. Deze dramatische sculptuur vangt het moment van Constantijns bekering, met het paard dat steigert en de keizer die omhoog kijkt.
In de Chiesa di S. Bibiana aan Via Giovanni Giolitti 154 vind je het standbeeld van S. Bibiana. Dit vroege werk van Bernini toont zijn opkomende talent en zijn vermogen om expressieve, dynamische figuren te creëren.
Tenslotte, in de Sint-Pietersbasiliek, vind je het standbeeld van S. Longinus. Dit levensgrote figuur vangt het dramatische moment waarop Longinus, de Romeinse centurion, Jezus als de Zoon van God herkende.
Bernini’s meesterwerken in Galleria Borghese
De Galleria Borghese herbergt enkele van Bernini’s beroemdste sculpturen. Een van de hoogtepunten is Apollo en Daphne, die het dramatische moment vastlegt waarop Daphne in een laurierboom verandert om aan Apollo te ontsnappen. De ingewikkelde details en dynamische compositie maken deze sculptuur tot een waar meesterwerk.
Ook in de Galleria Borghese zijn de Bustes van Paulus V en Scipione Borghese. Deze portretbustes zijn opmerkelijk vanwege hun levensechte details en expressieve kenmerken, en tonen Bernini’s vaardigheid in het vastleggen van de persoonlijkheid en het karakter van zijn onderwerpen.
De sculptuur van David in de Galleria Borghese is een ander hoogtepunt. Dit dynamische werk vangt het moment net voordat David zijn steen naar Goliath werpt, met een niveau van detail en realisme dat het figuur tot leven brengt.
De Galleria Borghese herbergt ook de sculptuur van Aeneas, Anchises en Ascanius. Dit werk toont de drie figuren die de brandende stad Troje ontvluchten, met een gevoel van beweging en urgentie dat typerend is voor Bernini’s stijl.
De Geit Amalthea is een van Bernini’s vroege werken, die zijn opkomende talent en zijn vermogen om levensechte, expressieve figuren te creëren, toont. Deze charmante sculptuur toont de geit die de jonge Zeus voedde, met ingewikkelde details en een gevoel van beweging.
De Verkrachting van Proserpina is een ander meesterwerk in de Galleria Borghese. Dit dramatische werk vangt het moment waarop Pluto Pro